Rugani – tinh túy của nghệ thuật phòng ngự cổ điển

(satoshigeki94 blog) – Kể từ sau khi những Cannavaro, Nesta đi qua sườn dốc bên kia sự nghiệp, đỏ mắt không kiếm đâu những trung vệ thông minh hào hoa ở Italia. Hậu WC 2006, một danh sách dài những cái tên kì vọng nối tiếp truyền thống, đổi lại là những tiếng chậc lưỡi tiếc nuối – Criscito, Ranocchia, Astori, vân vân. Mẫu trung vệ dùng đầu óc thành công nhất của thế hệ kế cận là Leonardo Bonucci, dù ngày càng tiến bộ, vẫn không được đánh giá cao về sự tập trung và IQ chơi bóng.

 Cho đến mùa giải 2014/2015 diễn ra, và chàng trai tên Daniele Rugani làm sống lại niềm hi vọng cho thứ văn hóa tựa như đã thất truyền. 38 trận, 3420 phút, không thẻ vàng, không thẻ đỏ, không một sai lầm phòng ngự nào. 4 lần cầu thủ xuất sắc nhất trận đấu, 5 lần là cầu thủ hay nhất đội, 6 lần dẫn đầu trận đấu về kiểm soát bóng, 3 lần dẫn đầu thông số phòng ngự và 1 lần dẫn đầu thông số tấn công của Squawka. Xét theo chiều ngược lại, đúng 1 lần duy nhất Rugani là người thi đấu tệ nhất đội. Những con số, những thống kê không tưởng cho một trung vệ 20 tuổi có mùa đầu tiên ra mắt Serie A. Arsenal đã thể hiện sự quan tâm đến trung vệ trẻ này với một lời đề nghị 15 triệu euro theo tin đồn, nhưng Juventus đã từ chối. Bởi đơn giản, Juventus hơn ai hết, hiểu rõ nhất tài năng này – Daniele Rugani gợi lại những hình ảnh hào hoa, quân tử của cố huyền thoại Juventus Gaetano Scirea.

 Từ lời so sánh với Gaetano Scirea huyền thoại

 HLV Roberto Mancini, khi được hỏi về Daniele Rugani, đã nhận xét rằng: ‘Cậu ta chơi ở Empoli, chưa bị thổi phạt nhưng đã ngăn chặn rất nhiều cơ hội của đối phương, điều đó cho thấy cậu ta rất giỏi. Có thể cậu ta sẽ là một Scirea mới’. Được so sánh với cố huyền thoại Gaetano Scirea quả thực là vô cùng hiếm gặp. Nước Ý có rất nhiều trung vệ tài hoa bậc nhất lịch sử bóng đá nhân loại, nhưng Scirea là mẫu cầu thủ độc nhất vô nhị – một huyền thoại lớn khác là Franco Baresi từng phải làm dự bị cho cựu hậu vệ Juventus suốt hai kì World Cup 1982 và 1986.

 Cùng xem và chiêm ngưỡng phong cách chơi bóng cùng những lời nhận xét của những cựu đồng đội và đối thủ của cố huyền thoại Scirea:

Khả năng phòng ngự:

 Phong cách chơi của Rugani gợi lại những nét tinh túy nhất trong thần thái và phong cách chơi của Gaetano Scirea – một sự thông minh (ở Scirea là thông tuệ) trong tư duy phòng ngự và cảm quan vị trí. Luôn có những tranh cãi về thế nào gọi là nghệ thuật phòng ngư: Người Ý đề cao Gaetano Scirea ở việc ông hiếm khi phải tắc bóng hay tranh chấp bóng – đơn giản chỉ là chọn vị trí hợp lý và giành lấy quyền kiểm soát bóng. Hãn hữu lắm, người ta mới thấy Scirea tắc bóng hay cắt bóng, nhưng đã thực hiện thì gần như không bao giờ sai. Phong cách chơi của Rugani ở Serie A hiện tại cũng dựa trên nền tảng tư duy chơi bóng thông minh tương tự. Chính anh, trong một cuộc phỏng vấn với La Gazzetta Dello Sport, đã nói rằng mình không phải là mẫu cầu thủ thi đấu bằng trực giác, do vậy luôn suy nghĩ kĩ càng trước khi tham gia lấy bóng. Hãy để ý kĩ cách di chuyển và chọn vị trí của Rugani trong các đoạn gif ngắn về lối chơi của hậu vệ trẻ 20 tuổi này.

 – Tắc bóng

 http://gifyoutube.com/embed/KjOPV8 – một pha xử lí tình huống thông minh, bỏ qua phương án tranh chấp tay đôi với Mbakogu mà quyết định để Mbakogu đuổi bóng xong tắc bóng ra ngoài lúc đối thủ cắt vào trong

 – Cắt bóng

 http://gifyoutube.com/embed/KrPbxr – tính toán cắt bóng vô cùng chuẩn xác

 – Chọn vị trí và giải quyết tình huống bóng

 http://gifyoutube.com/embed/vqGblE – chọn vị trí để che lưng và can thiệp đường bóng rất ổn

 http://gifyoutube.com/embed/KezQQe – lại là một tình huống chọn điểm tranh chấp và phá bóng hợp lý, lấy lưng chắn tranh chấp sau đó phá bóng, xử lí hoàn toàn là an toàn

 http://gifyoutube.com/embed/vV8AlM – sử dụng tốt lợi thế vị trí để chắn hướng chạy ra biên của tiền đạo đối phương

 http://gifyoutube.com/embed/yX0pWL – Dù bất lợi hơn về sức mạnh, tuy nhiên che chắn và chọn điểm rơi đã giúp Rugani phòng thủ tốt.

 – Chặn bóng:

 http://streamable.com/e/f755 – đứng vị trí tốt để chặn bóng thành công.

 Các chỉ số phòng ngự của Rugani gần như là của hiếm trong bóng đá hiện đại. Về so sánh các chỉ số, hiện tại có John Stones của Everton và Gerard Pique của Barcelona là người có mức chỉ số tương đồng. Tuy nhiên, trung vệ cùng lứa người Anh vẫn mắc 3 sai lầm phòng ngự và 1 trong số đó trở thành bàn thua sau 23 trận; trong khi với Pique là 2 lần. Rugani không mắc một sai lầm nào, dù chỉ là nhỏ nhất, cho dù Empoli thủng lưới tới 56 bàn sau 38 trận. Sự thông minh trong tư duy phòng ngự còn thể hiện ở thông số tắc bóng: tỉ lệ tắc bóng thành công 62% với 1.66 pha tắc bóng trên 90’ là minh chứng rõ nhất cho sự hiệu quả. Để tham khảo, các bạn có thể tra cứu thông số tắc bóng thành công và thất bại của các cầu thủ ở đội lớn và tính, tỉ lệ thường thấy cho một cầu thủ tắc bóng tốt là trên dưới 50%. Tỉ lệ cắt bóng của Rugani cũng thấp kỉ lục so với một trung vệ – 0.63 pha cắt bóng trên 90’.

 Thông số Squawka: (so sánh với John Stones và Gerard Pique): http://goo.gl/tYAn28

 Sự thông minh trong tư duy của Rugani còn được thể hiện qua thông số tranh chấp bóng bổng. Cao 1m88 và năng 78kg, cựu trung vệ Empoli không phải là mẫu quá cơ bắp hay mạnh mẽ cho những tình huống bóng bổng, đổi lại, tư duy vị trí và cảm quan chiến thuật giúp anh đạt được những thông số thống kê đáng nể: Trung bình 2.61 lần chiến thắng các pha bóng bổng trên 90′ thi đấu với tỉ lệ 65%. Một số chỉ số khác như số pha chắn bóng thấp có thể lí giải do đặc thù đá trung vệ bọc lót (cover) khiến anh ít tham gia vào các tình huống chắn bóng trực tiếp, tuy nhiên nếu có thể, việc tích cực dùng tư duy để chọn vị trí chắn bóng sẽ cải thiện thêm vai trò hữu dụng trong hàng thủ.

 Về tần suất phạm lỗi và thẻ phạt, tân binh của Juventus xứng đáng là ứng cử viên cho danh hiệu cầu thủ fair play của năm, khi với tư cách là một trung vê, anh không phải nhận một thẻ vàng nào. Dù có tỉ lệ phạm lỗi trên 90 phút ở mức trung bình (0.58 lần phạm lỗi/90 phút), kết quả việc không nhận bất cứ thẻ vàng nào đến từ sự thấu hiểu cuộc chơi bóng đá – lúc nào cần phạm lỗi, lúc nào không và phạm lỗi thế nào là tốt nhất. Rugani cũng không phải là một cầu thủ ưa cự cãi với trọng tài – như anh từng trả lời về 3 thẻ vàng sau 40 trận ở Serie B thì: ‘Tôi phải nhận 3 thẻ vàng ở Serie B, nhưng tôi chỉ xứng đáng nhận 1 chiếc. (…) Ngoài ra thì tôi không bao giờ cự cãi với trọng tài. Cho cùng thì, tôi chưa thấy trọng tài nào thay đổi quyết định sau khi đã thổi còi.’

và cả đội tuyển Italia

 Các kĩ năng khác

 Xét về khả năng chuyền bóng, thực tế là Rugani không phải là mẫu trung vệ có khả năng phát động tấn công (đoạn này thì không giống Scirea tẹo nào). Một cầu thủ có tỉ lệ chuyền bóng 88% và cự li trung bình 16.42m là một cầu thủ chuyền bóng đậm tính an toàn, ít khi phát động những đường chuyền dài lên cho đồng đội. Điều này chưa hẳn đã là một điều tốt khi sau này nhiều khả năng phải đối đầu với những đối thủ mạnh, có khả năng áp sát cực tốt – nếu trưởng thành và phát triển đúng như kì vọng, đó sẽ là những đội bóng mà cựu trung vệ Empoli phải đối đầu, chứ không đơn giản chỉ là những đối thủ quen mặt ở Serie A. Sẽ tốt hơn nếu Rugani có thể chuyền bóng tầm trung bình và dài một cách ổn định.

 Về khả năng tham gia tấn công, những đóng góp của Rugani có lẽ dừng lại ở việc tham gia vào các tình huống cố định để chờ đợi một pha đánh đầu, nhằm phát huy cảm quan vị trí và sự thông minh trong tranh chấp bóng bổng của anh. Ở Empoli, dưới tay một HLV đề cao (thậm chí có thể nói là tôn thờ) bóng chết như Maurizio Sarri, Rugani đã ghi tới 3 bàn thắng.

 Tính cách

 Nghe về thói quen của trung vệ 20 tuổi, bạn sẽ giật mình trước sự trưởng thành và chín chắn. Cứ như thể bạn đang hỏi một lão tướng nào đó vậy. Xin được trích và lược dịch lại một đoạn trong cuộc phỏng vấn của anh cho trang Republica.it

 Cậu có vẻ bị ám ảnh vì sự hoàn hảo đấy nhỉ?

 “Không đâu, những chi tiết nhỏ lại cho thấy sự khác biệt. Có những người sinh ra đã là siêu nhân, tôi thì không. Tôi biết tôi có khả năng nhưng tôi không hài lòng về điều đó, tôi phải lao động nhiều hơn nữa nếu tôi muốn có một tương lai tốt hơn. Tôi là mẫu người tham vọng, không hài lòng với bản thân.”

 Đó không phải là những lời nói suông. Theo lời của trưởng phụ trách đào tạo trẻ Empoli, ông Massimiliano Capellini, Rugani luôn là người đến tập sớm nhất và bỏ về muộn nhất, trong khi những hào quang của bóng đá hiện đại ‘không làm cậu ta hứng thú’. Sau buổi tập, Rugani ở lại tập kéo giãn cơ cũng như rèn luyện chân không thuận qua các bài tập nhỏ như đá bóng vào tường hay rê bóng qua chướng ngại vật.

 Ngoài thời gian thi đấu và luyện tập, Rugani còn chuẩn bị một chiếc USB để ghi lại những băng hình tư liệu về bản thân (được HLV trưởng Maurizio Sarri chuẩn bị). Anh dành buổi chiều Chủ Nhật hàng tuần để ‘xem lại một cách thong thả’ những gì được và chưa được của bản thân. Điều này không phải xa lạ với những thế hệ cầu thủ trước đó, nhưng có vẻ đang dần là của hiếm – một cựu cầu thủ Juventus là Claudio Montero từng than phiền về việc lũ cầu thủ trẻ giờ chỉ biết cắm đầu vào smartphone.

 Tương lai rộng mở

 Nói không ngoa, phải rất lâu rồi bóng đá Ý nói chung và bóng đá thế giới nói riêng mới lại xuất hiện một mẫu trung vệ tiềm năng dựa trên tư duy chơi bóng vượt bậc như Daniele Rugani. Trung vệ 20 tuổi sở hữu một tư duy chơi bóng vượt xa so với độ tuổi non trẻ, nhưng sự lão luyện và tinh tường là món quà thiên bẩm vô giá. Như người viết đã từng nhận xét vui thì:

“Tư duy chơi bóng mà rèn luyện được, David Luiz có khi cũng trở thành Beckenbauer.”

 Những lời so sánh với Gaetano Scirea huyền thoại là hoàn toàn có lí do của nó. Dù rằng, với tư cách là một cầu thủ trẻ 20 tuổi, sẽ còn rất nhiều điều phải học phía trước – chính Rugani cũng đã nghĩ đến việc mình đôi khi cần xử lý bản năng hơn là quá an toàn trong mọi tình huống. Tuy vậy, với những gì đang thể hiện cùng với những tố chất đáng tin cậy về mặt tính cách, hoàn toàn có thể chờ đợi Rugani làm nên những điều lớn lao.

 Trần tiềm năng (ceiling) của cựu trung vệ Empoli, như đã nói, có thể là sánh ngang với cố hậu vệ huyền thoại Gaetano Scirea về khả năng phòng ngư chắc chắn mà vô cùng quân tử. Kể cả trong trường hợp xấu nhất khi các kĩ năng khác của Rugani không tiến bộ hơn là bao so với hiện tại, anh vẫn sẽ là một trung vệ tốt cho bất cứ đội bóng nào ở Serie A.

——-

 Bài viết có sử dụng tư liệu của Republica.it, La Gazzetta Dello Sport, ESPN FC và Squawka cũng như sự trợ giúp về mặt lược dịch tới từ anh Souslevent.

satoshigeki94

Juventus fan Club in Vietnam